Çinko oksit, ZnO formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Çinko oksit bileşiğinin uygulamaları eski çağlara kadar dayanıyor. ZnO, bakır eritme işleminin bir ürünü olarak yüzyıllar önce ortaya çıkmıştır. Ancak modern dönemlerde yeniden keşfedilmesi ve potansiyel olarak kullanılması 1950’lerde başlamıştır.
ZnO mikron boyutlardaki tozu beyaz renktedir ve suda çözünmez. Birçok malzeme ve üründe katı maddesi olarak kullanılır. Doğal olarak ZnO çinko taşı adı verilen bir mineralden elde edilir, ancak büyük bir miktarı genellikle sentetik olarak üretilir. Çinko oksit ve çinko oksit mikron tozları, benzersiz özelliklerin birleşimi nedeniyle son on yılda önemli bir ilgi kazanmıştır. Çinko oksit bileşiği birden fazla kristal yapıya sahiptir diğer bir deyişle poliprop özellik sergiler. Hem altıgenvurtzit hem de kübik doğal çinko sülfür yapısında bulunabilir.
ZnO çeşitli ve diğer malzemelerden faklı özellikleri nedeni ile hem bilimsel hem de endüstriyel uygulama alanlarında ilgi çekmeye başlamıştır.
ZnO Tozunun Özellikleri:
- Kimyasal Özellikleri: ZnO bir atmosferik oksittir. Suda neredeyse çözünmez, ancak HCI gibi çoğu asitte çözünebilir. Sırasıyla 1975⁰C ve 2360⁰C erime ve kaynama noktalarına sahiptir.
- Biyolojik özellikleri: ZnO antibakteriyel ve koku giderici özelliklere sahiptir, bu yüzden tıbbi uygulamalarda kullanılır.
- Mekanik Özellikleri: Yüksek ısı kapasitesi ve ısı iletkenliği, düşük termal genleşme ve ayrıca yüksek erime sıcaklığına sahiptir. Bu özellikler ZnO’yu seramikler için faydalı kılar. Olağandışı uzun ömürlüdür.
- Elektronik Özellikleri: II-VI yarı iletken grubunun geniş bant bantlı bir n tipi yarı iletkendir. Saydam bir malzemedir ve yüksek elektron hareketliliği nedeni ile oda sıcaklığında parlaklığı fazladır. ZnO, oda sıcaklığında ~ 3.3 eV’lik nispeten büyük bir doğrudan bant boşluğuna sahiptir. Büyük bir doğrudan bant boşluğuna sahip olmak, yüksek arıza gerilimleri, büyük elektrik alanlarını sürdürme yeteneği, daha düşük elektronik gürültü ve yüksek sıcaklık ve yüksek güçte çalışma gibi bazı avantajlar sağlar. Ek olarak, ZnO yüksek kırılma dayanımına ve yüksek doyma hızına sahiptir.
Çinko Oksit Mikron Tozlarının Üretimi:
Çinko oksit tozları üretmek için formüle edilmiş ve uygulanan çeşitli yöntemler vardır. ZnO tozlarının sentezlenmesinde kullanılan teknikler arasında hidrotermal, sprey pirolizi ve lazer ısı çekimi bulunur. Bununla birlikte, bu teknikler yüksek sıcaklıklar gerektirir buda yüksek üretim maliyetine yol açar.
Çinko Oksit Tozların Uygulama Alanları:
Kauçuk İmalatı
UV emici
Gıda katkı maddesi
Sigara Filmleri
Metal Kaplama
Nükleer Reaktörlerde korozyon önleme
Seramik endüstrisi
Tıp